Στο άπειρο και ακόμα παραπέρα

Γιατί μπαμπά δεν κάνουμε προσευχή?

Η Ιωάννα γενικώς ρωτάει πολύ λιγότερες ερωτήσεις από τον Γιώργο.
Εχτές όμως χτύπησε ψαχνό. Τρώγαμε για μεσημέρι και η Ιωάννα ρώτησε:
-Γιατί μπαμπά εμείς δεν κάνουμε προσευχή το μεσημέρι με το φαγητό μας?
-Ιωάννα μου, εγώ δεν κάνω γιατί δεν πιστεύω σε κάποια θρησκεία. Θυμάσαι που είχαμε πει ότι ο καθένας μας είναι ελεύθερος να πιστεύει ή να μην πιστεύει σε όποια θρησκεία θέλει?

Προσπαθώ πολύ να μην επιβάλλω στα παιδιά μου τα πιστεύω μου. Τους λέω τι πιστεύω, και τα αφήνω να αποφασίσουν μόνα τους τι θα πιστεύουν αυτά.
Αυτό που ζητάω από τους υπόλοιπους ρε γαμώτο είναι να μην προσπαθούν να πείσουν τα παιδιά μου για τα δικά τους πιστεύω (θρησκευτικά, πολιτικά, αθλητικά κλπ). Και δεν γίνεται ρε γαμώτο. Στο σχολείο τους κάνουν την προσευχή τους το πρωί και το μεσημέρι.

24 thoughts on “Γιατί μπαμπά δεν κάνουμε προσευχή?

  1. maria

    mmmmm!!! xtipisa kokino twra…!
    n’alaxeis xwra an ta thes ola afta!
    Stin kalamata tha ta fas stin mapa distixws…kai stin larisa kai ston Volo…
    To mathima twn thriskeftikwn tha eprepe apo xroooonia na exei I katargithei I na xanadoume ap tin arxi to vivlio kai ton tropo pou tha to perasoume sta pedia…

    Sta 15 pira apovoli 2 imerwn giati kriftika kai den piga stin prosefxi.
    Se dimosio imoun e! Sto 6o gimnasio larisas.
    Ektote vgazw kapnous ap ta aftia me to thema.

  2. toomanytribbles

    από τη μία θέλεις ν’αφησεις τα παιδιά ν’αποφασίσουν μόνα τους, απ’την άλλη αντιμετωπίζεις μια άνιση μάχη με ένα σύστημα που διαθέτει πολλαπλά — και συχνά, όχι τίμια — μέσα.

    πιστεύω ότι η καλύτερη άμυνα είναι να προσπαθήσουμε ν’αναπτύξουμε τη κριτική σκέψη στα παιδιά μας. έτσι θα μπορούν να προστατευτούν από οποιουσδήποτε παραλογισμούς — είτε είναι θρησκευτικής φύσης ή new-age προλήψεις.

    εγώ συνηστώ αυτό το βιβλίο: parenting beyond belief. δεν είναι ακριβό και μπορεί κανείς να το παραγγείλει απ την amazon αλλά και απο βιβλιοπωλεία. είναι μια σειρά εκθέσεων από ειδικούς αλλά και προσωπικότητες, ακόμα και κληρικούς σκεπτόμενους, και είναι πολύ περιεκτικό με προβληματισμούς εξαιρετικού επιπέδου.

  3. Koyan Post author

    @Maria: Το να αλλάξω χώρα θα ήταν μία απάντηση σε πολλά προβλήματα. Αλλά θα ξεκίναγε και άλλα πολλά. Δεν είναι ότι δεν το έχουμε σκεφτεί. Το έχουμε σκεφτεί και το σκεφτόμαστε ξανά και ξανά συχνά. Αλλά η ζυγαριά γέρνει στο να μείνουμε εδώ στην Καλαμάτα. Στην Καλαμάτα τα έφαγα και εγώ στην μάπα μεγαλώνοντας. Ελπίζω ότι τα παιδιά μου θα είναι καλύτεροι άνθρωποι από εμένα: επομένως θα έχουν την ικανότητα να σκεφτούν και να φτάσουν μόνα τους στα δικά τους συμπεράσματα.

    @toomanytribbles
    “πιστεύω ότι η καλύτερη άμυνα είναι να προσπαθήσουμε ν’αναπτύξουμε τη κριτική σκέψη στα παιδιά μας”.
    Το ίδιο ακριβώς πιστεύουμε και εμείς εδώ, και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε με όσα τους λέμε. Αλλά παρόλα αυτά, ξέρουμε την δύναμη της επανάλληψης, τη δύναμη της προπαγάνδας, και την ευκολία που δίνουν τα αξιώματα. (πχ, είναι πιο εύκολο να πιστέψεις ότι για τα προβλήματά σου φταίει η μοίρα σου, ότι θα βρείς ταίρι αν φτιάξεις φανουρόπιτα αντί να ψάξεις γιατί δεν στεριώνουν οι σχέσεις σου κλπ κλπ). Παρόλα αυτά το μόνο όπλο που βλέπω είναι να φροντίζω μέσα στο σπίτι τουλάχιστων να μην εκτίθενται σε προπαγάνδα οποιουδήποτε τύπου, και να προσπαθώ να τα κάνω να σκέφτονται από μόνα τους. Θα το παραγγείλω το βιβλίο.
    Να προτείνω και εγώ κάτι: Αυτή τη στιγμή διαβάζω το “The story of B. Αν δεν το έχεις ήδη διαβάσει, κοίταξέ το.

  4. aremare

    Χτύπησες κόκκινο και σε μένα.
    Τι να εξηγήσεις στα παιδιά;
    Γιατί δεν πάμε εκκλησία;
    Γιατί δεν κάνουμε τον σταυρό μας όταν τρώμε, όπως η οικογένεια της Ευαγγελίνας;
    Το Πάσχα γιατί δεν το περνάμε με εκκλησιασμούς κτλ;
    Το βιβλίο των θρησκευτικών δε, ειναι τόσο γελοία γραμμένο, που και η ιδια η μεγαλη μου, εχει ξεκαρδιστεί στα γελια πολλες φορες.
    Απο την άλλη, οι γιαγιάδες, το σχολειο, οι φίλοι.
    Δεν θέλω να περάσω στα παιδια μου τις απόψεις μου,ας ειναι ελευθερα. Ελα όμως που δεν ειναι, και προβληματίζομαι χειρότερα.
    Δεν τους εχω πει ξεκάθαρα οτι δεν πιστευω. Ισως και ειναι λάθος.
    Αλλά δεν θελω να το χρησιμοποιήσουν αυτό σε καμμία κουβεντούλα
    και τα ιδια να αισθανθουν αβοήθητα να αμυνθούν για μένα.
    Οι φίλες μου, ή ειναι θρήσκιες, ή αδιαφορες.
    Ετσι δεν ξερω με ποιον να μοιραστώ αυτό το πρόβλημα.

  5. Koyan Post author

    @aremare: Και εγώ παιζόμουν αν θα πω στα παιδιά μου ότι εγώ δεν πιστεύω. Όχι για να μην έχουν να με υπερασπιστούν, αλλά για να μην τα επιρρεάσω στις αποφάσεις τους σχετικά με το τι πιστεύουν αυτά. Τελικά όμως αποφάσισα ότι για εμένα, ήταν πιο ειλικρινές να μην τα αφήσω να θεωρούν ότι πιστεύω σε κάποια θρησκεία δεδομένου ότι αυτό θα τα επηρρέαζε στην απόφασή τους. Επίσης ήταν πιο εύκολο, γιατί έτσι δεν θα χρειαζόταν να υπεφεύγω και να λέω ψέματα στις ερωτήσεις αυτές (που άρχισαν από τα πέντε τους).

  6. toomanytribbles

    νομίζω ότι δεν είναι λάθος να εξηγούμε στα παιδιά μας τις απόψεις μας για θέματα θρησκείας. δεν είναι δυνατόν να προσπαθούνε να κάνουν προσηλυτισμό στο παιδί μου και εγώ, που είμαι γονιός του, να μη προσπαθήσω να το προστατέψω.

    νομίζω ότι είναι άλλο να πιέσεις τα παιδιά σου να πάρουν κι’αυτά τις δικές σου θέσεις, και άλλο να τις εξηγήσεις, ξεκάθαρα. γιατί μπορούμε να εκφραστούμε για άλλα θέματα και όχι για τη θρησκεία; δεν καταλαβαίνω…

    βέβαια, αυτό προϋποθέτει ότι και οι γονείς να έχουν σκεφτεί και ξεκαθαρίσει στο μυαλό τους τις θέσεις τους, έτσι ώστε να εκφράζονται με ειλικρινές και λογικό τρόπο, μακριά από θυμούς και συναισθηματισμούς που αποδυναμώνουν την επικοινωνία.

  7. cyrusgeo

    Όχι, να μην επιβάλεις στα παιδιά σου τις απόψεις σου. Αλλά να θυμάσαι ότι πρέπει να τους εξηγήσεις επαρκώς κάποια πράγματα από νωρίς, και να τα μάθεις να σκέφτονται κριτικά — γιατί είναι μαθηματικά βέβαιο ότι κάποιοι άλλοι θα προσπαθήσουν να επιβάλουν τις δικές τους απόψεις στα παιδιά σου. (Βλ. βιβλίο θρησκευτικών Γ΄ Δημοτικού, για παράδειγμα…)

  8. toomanytribbles

    ήθελα να προσθέσω κατι…

    πρώτο, αυτό είναι ζήτημα διαρκείας, συνήθως εφ’όρου ζωής, και συσχετίζεται άμεσα με την επικοινωνία και σχέση που έχει κανείς με τα παιδιά του. δεν είναι θέμα μερικών συζητήσεων ‘ξεκαθαρισματος’.

    δεύτερο, θυμήθηκα και τούτο, το nothing: something to believe in, το οποίο δεν έχω διαβάσει, αλλα έχει προκύψει από την απορία που είχε η συγγραφέας, πανομοιότυπη μ’αυτή της ιωάννας, όταν ήταν παιδί. δηλαδή, ρώτησε τους γονείς της αν πιστεύουν στο τίποτα.

  9. Koyan Post author

    @toomanytribbles ,
    Συμφωνώ ότι είναι θέμα διαρκείας. Αυτή δεν είναι η πρώτη σχετική συζήτηση, ούτε θα είναι η τελευταία. Αλλά για μένα, θέμα επίσης είναι να μην κάνω εγώ προπαγάνδα στα παιδιά μου. Αν γίνει ένα συνεχές θέμα, τότε θα είναι προπαγάνδα. Όπως έλεγε πολύ πρόσφατα η aremare “Δεν ξερω ουτε μια περιπτωση, γονεις κουμουνιστες να βγαλουν παιδιά δεξιά.” Ε, λοιπόν, εγώ δεν θα κάνω στα παιδιά μου αυτό το πράγμα: επειδή εγώ έχω επιλέξει να μην πιστεύω κάτι, δεν θα κάνω τα παιδιά μου να μην πιστεύουν τίποτα. Απλά μέσα από όλη την κοινή μας πορεία, θα προσπαθήσω (χωρίς να έχω αυταπάτες ότι υποχρεωτικά θα πετύχω) να τα κάνω να αποφασίζουν μόνα τους.

  10. aremare

    Ειναι και το θέμα πολύ λεπτό,
    δε θελω να προκαλώ,σέβομαι την πίστη του καθένα.
    Δε μου πάει όμως σαν χαρακτηρας να αρχίσω έμμεση προπαγάνδα,
    έστω για τον φόβο των Ιουδαίων ( δηλ. όποιος προλάβει να πείσει)
    Δεν εχω την δύναμη να τούς απαγορευσω να πάνε με το σχολείο να μεταλάβουν, όταν το κάνουν όλα τα παιδιά στην τάξη τους.
    Δεν θέλω να ξεχωρίσουν απο δική μου επιλογή.

  11. Στέλλα

    Ας μπω κι εγώ στην κουβέντα.
    Λοιπόν κι εμένα αυτός είναι ο φόβος μου aremare. Εκεί είναι που διαφέρουμε με τον Κωνσταντίνο. Όταν ήρθε η ώρα του αγιασμού, ο Κωνσταντίνος είπε να πάρουμε την Ιωάννα και να φύγουμε. Του είπα ότι αυτό είναι πέρα από τις δυνάμεις μου. Το καταλαβαίνω πως θα ήταν το σωστό, γιατί αν την αφήσεις εκεί, εκτίθεται ακόμα περισσότερο στην προπαγάνδα τους, αλλά εγώ σκέφτομαι το πως θα την αντιμετωπίσουν μετά, σκέφτομαι το πόσο προκλητική θα γίνω εάν μόλις έρθει ο παπάς εγώ σηκωθώ να φύγω. Λάθος μου, το ξέρω, αλλά έτσι είμαι. Του είπα πως δεν έχω πρόβλημα να το κάνει, αλλά εγώ δεν μπορώ.
    Λέω στον εαυτό μου πως είναι μικρά ακόμα. Πως αν το συζητάμε και αυτό και τόσα άλλα και αποκτήσουν κριτικη σκέψη, μετά θα μπορούν και να αντιμετωπίσουν τους άλλους. Αλλά κι εδώ μάλλον κάνω λάθος, γιατί ξέρω πως τα παιδιά είναι ικανά να αντιμετωπίσουν πιο σοβαρά θέματα από αυτά που πιστεύουμε.
    Το ζήτημα είναι μεγάλο και παίρνει πολύ κουβέντα.

  12. toomanytribbles

    νομίζω ότι το θέμα αυτό δεν διαφέρει από οποιοδήποτε άλλο ζήτημα που αντιμετωπίζουμε σαν γονεις. δεν οφείλουμε να βάλουμε το θέμα της θρησκείας σε ιδιαίτερη θέση — δεν δικαιούται ιδιαίτερη αντιμετώπιση.

    μου είναι αδιανόητο, π.χ., να επιβάλλω τις πολιτικές πεποιηθήσεις στο παιδί μου. αλλα φυσικά και θα τις εκφράσω. και φυσικά θα αποφασίσει μόνο του τι θέση θα πάρει όταν μεγαλώσει.

    το ίδιο συμβαίνει με τη θρησκεία.

    (αναρωτιέμαι πως θα μάθει ένα παιδί ότι η ελεύθερη συζήτηση απόψεων είναι καλό πράγμα, εάν εμείς οι ίδιοι λογοκρίνουμε τον εαυτό μας;)

    δεν απαγορεύω στο παιδί μου τη προσευχή — αν τη θέλει. δεν θα το αποσύρω απο τον αγιασμό. αν θέλει να πάει με φίλους/συγγενείς στην εκκλησία, θα πάει. θα πάει επίσης σε τζαμί με φίλους, αν το θελήσει κάποια μέρα. είναι δικαίωμά του. αυτές οι εμπειρίες, εξ’άλλου, αν αναπτύξει κριτική σκέψη, θα του είναι πολύτιμες για το μέλλον. η κατανόηση δεν κάνει κακό.

    είναι σαν να το αφήνω να παίξει μπάλα, παρόλο που ξέρω ότι ίσως να πέσει και να χτυπήσει.

    ιδανικά, θα ήθελα να υπήρχει ένα μάθημα στα σχολεία που να μελετάνε τα παιδιά όλες τις θρησκείες του ανθρώπου, με τρόπο αντικειμενικό.

    απο την άλλη, αν το παιδί θέλει να μην προσευχηθεί, θα το υποστηρίξω. αν θέλι να φύγουμε απο το αγιασμό, σίγουρα θα φύγουμε, και ας το θεωρήσει όποιος θέλει προκλητικό.

    και είναι σαφώς δικαίωμά του να μάθει από μένα τις απόψεις μου. ένα απο τα μεγαλύτερα δώρα που μπορώ να του κάνω, είναι να συζητάμε για οποιοδήποτε θέμα, τακτικα και ελεύθερα, μέσα και θρησκεία.

  13. Koyan Post author

    Συμφωνώ: δεν δίνω στο θέμα της θρησκείας μεγαλύτερη βαρύτητα από αυτή που του δίνουν τα παιδιά. Δεν έχω ξεκινήσει ποτέ καμία από αυτές τις συζητήσεις εγώ (αν και περίμενα την κατάλληλη ευκαιρία). Αλλά όταν γίνεται τόσο μεγάλο θέμα στα παιδιά από τον περίγυρό τους, τότε τα παιδιά το φέρνουν στο σπίτι.

    Σχετικά με αυτά που γράφεις: ούτε εγώ απαγορεύω στο παιδί μου την προσευχή. Θα ήθελα όμως να απαγορεύεται στο σχολείο να την επιβάλλουν στο παιδί μου. Και στην πραγματικότητα, από την στιγμή που δεν ρωτάν τα παιδιά “θέλετε να κάνετε προσευχή?” τους την επιβάλλουν.

    Για να φτάσει το παιδί στο σημείο να αποφασίσει ότι θέλει να φύγει από τον αγιασμό, πρέπει να ξέρει ότι έχει αυτό το δικαίωμα. Για να φτάσει να πεί ότι δεν θέλει να κάνει προσευχή, πρέπει να ξέρει ότι έχει αυτό το δικαίωμα. Και έτσι όπως λειτουργεί το σχολείο αυτή τη στιγμή, τα παιδιά δεν ξέρουν ότι έχουν αυτό το δικαίωμα.

  14. toomanytribbles

    το παιδί μου μαζί με άλλο ένα στη τάξη τους στο δημοτικό έχουν ζητήσει να μην κανουν προσευχή. αλλα συμφωνώ μαζί σου απόλυτα ότι πρέπει να απαγορεύεται στο σχολείο. αλλιώς, και να πει ένα παιδάκι ότι δεν θέλει, που λογικά είναι δικαίωμά του, αμέσως μπαίνει σε μια απόσταση απο τα άλλα και αυτό σίγουρα έχει επιπτώσεις.

  15. Στέλλα

    toomanytribbles, θεωρώ πως το θέμα της θρησκείας ΕΙΝΑΙ διαφορετικό από όλα τα άλλα, για έναν απλό λόγο. Παντού γύρω τους, όλοι, τους λένε κάτι διαφορετικό από εμάς και τους το επιβάλλουν κιόλας. Σε κανένα άλλο θέμα δεν γίνεται αυτό. Ποιό σοβαρό θέμα υπάρχει που η κοινωνία στο σύνολό της να έχει τόσο διαφορετική άποψη από εμάς και να την επιβάλλει κιόλας; Όσον αφορά τις πολιτικές πεποιθήσεις πχ, δεν έχουν όλοι τις ίδιες, θα ακούσει από γύρω του πολλά διαφορετικά πράγματα και δεν θα τον αντιμετωπίσει κανείς διαφορετικά ανάλογα με το τι πιστεύει (εκτός από εξτρίμ καταστάσεις), ούτε θα του επιβάλλουν στο σχολείο να ψηφίσει κάτι.

  16. Θανάσης

    Γεια σας και απο μενα. Το θεμα που θιγετε ειναι μεγαλο και θυμαμαι οτι εχω παρακολουθησει και παλαιοτερα με ενδιαφερον τις αναζητησεις των παιδιων και την δικη σας αντιμετωπιση. Να πω καποια πραγματα για μενα πρωτα για να ξερετε απο που προερχονται τα επομενα που θα πω. Ειμαι αθεϊστης ή καλυτερα κοσμικός ανθρωπιστής (αποδοση στα ελληνικα του “secular humanist”, ριξτε μια ματια στο http://www.beliefnet.com/story/76/story_7665_1.html εχει ενα πολυ καλο ερωτηματολογιο και γενικες πληροφοριες για πολλες θρησκειες, πολλες που δεν ηξερα καν την υπαρξη τους). Θεωρω επισης πως η κριτικη σκεψη ειναι ισως το σημαντικοτερο εφοδιο που εκπαιδευτικα μπορεις να δωσεις σε ενα παιδι. Στον κοσμο, και ειδικα στην Ελλαδα, η εκπαιδευση υπολειπεται σημαντικα αυτου του τομεα και θα ηθελα στο μελλον να αφιερωσω μερος του εππαγγελματικου ή και ελευθερου χρονου μου στην αναπτυξη και διδαχη πιλοτικων μαθηματων που αναπτυσουν τον σκεπτικισμο και την κριτικη σκεψη σε παιδια και νεαρους ενηλικες (ειμαι πολυ μακρυα ακομα 🙂 )

    Στο θεμα μας τωρα: τι λες στη Ιωαννα (στο καθε τετραχρονο παιδακι) που σου κανει μια τετοια ερωτηση; (Δεδομενης βεβαια της κοινωνιας που ζείτε!)
    Συμφωνω οτι η κατασταση στα ελληνικα σχολεια ειναι ασχημη και γενικα υπαρχει προπαγανδα απο το μεγαλυτερο μερος της “θρησκας “κοινωνιας αλλα αυτο δεν θα αλλαξει ευκολα, οποτε πρακτικα τι κανουμε; Πως απανταμε στην ερωτηση; Φυσικα και θα παλεψουμε να αλλαξει η κατασταση στην κοινωνια, αλλα αυτο ειναι τελειως διαφορετικο προβλημα, το προβλημα μας εδω ειναι πως θα ειμαστε καλοι γονεις.
    Δεν εχω απαντηση αλλα αισθανομαι το βαρος της ερωτησης. Μεγαλο! Περισσοτερο απο οτι ισως το βλεπει ο Κωσταντινος (αν και βλεπω οτι εχεις προβληματιστει πολυ) και ο toomanytribbles. Τεινω να συμφωνησω με αυτα που λενε η Στελλα και η Αρεμαρε. Ουσιαστικα: τα παιδια πρεπει να λειτουργησουν σε ενα κοινωνικο περιβαλλον και σε αυτην την νεαρη ηλικια η ομαλη ενσωματωση τους ειναι σημαντικοτερη απο την πιθανη γαλουχιση τους με υψηλες ιδεες οπως η ανεκτικοτητα, η ελευθερια εκφρασης και αποψεων και η ανεξιθρισκεια. Η Ιωαννα δεν καταλαβαινει το γιατι ειναι καλο αυτο που λεει ο μπαμπας (“ο καθένας μας είναι ελεύθερος να πιστεύει ή να μην πιστεύει σε όποια θρησκεία θέλει”), παρα μονο οτι ειναι μια “αληθεια” στον κοσμο της και στην οικογενεια της. Σιγουρα αυτο βοηθαει την Ιωαννα οταν μεγαλωσει να γινει πιο ανοικτος ανθρωπος αλλα για *τωρα* οταν αυτη η “αληθεια” ερθει σε συγκρουση με την “αληθεια” του εξω κοσμου θα μπερδεψει την Ιωαννα, θα την κανει να αισθανθει περιεργα και οπως πολυ σωστα ειπε η αρεμαρε να θελησει να υπερασπιστει την οικογενειακη “αληθεια”. Με τι εφοδια αραγε;
    Εγω, ως ενηλικας, θελω χρονο, σκεψη και αναδρομη σε δημιουργηματα μεγαλων μυαλων για δικαιολογησω το γιατι ειναι καλο και να μην επαναλαβω ανακλαστικα σχεδον το πιστευω μου.
    Παρομοιως, η αποχωρηση απο την προσευχη, δυνητικα δημιουργει αλλα προβληματα παρολο που μειωνει τον κινδυνο να υποστει το παιδι σου θρησκευτικη πλυση εγκεφαλου. Το να επιλεξει ο αθρησκος γονιος να παραμεινει το παιδι στην προσευχη το θεωρω εξισου, αν οχι περισσοτερο, γεναια πραξη απο την αντιθετη επιλογη. Γεναια απο την πλευρα του γονιου (οχι του παιδιου) και αν θυμασαι Κωσταντινε εχουμε τις ιδιες αποψεις του ποιος ειναι γεναιος 🙂 .
    Το να λες οτι θες το παιδι σου να γινει ανοικτος και ανεκτικος ανθρωπος με κριτικη ικανοτητα ειναι ενας πολυ ευγενικος σκοπος αλλα με πολλες παγιδες.
    Το να λες οτι εσυ δεν θελεις να επηρεασεις τα παιδια σου, ειναι ομως ψευδαισθηση! Τα παιδια σου τα επηρεαζεις τελεια και παυλα. Αποκτανε ενα σωρο αληθειες μεσα απο την οικογενεια, ποσο μαλλον απο μια οικογενεια που ειναι τοσο ανανεμειγμενη με την ανατροφη των παιδιων τους και ειμαι σιγουρος πως η Ιωαννα και ο Γιωργος θα λενε οτι “εχουμε τους καλυτερους γονεις στον κοσμο”. Και πολλα απο αυτα που περνανε δεν τα ελεγχεις ουτε και τα καταλαβαινεις μερικες φορες.

    Γι’ολα αυτα θα ημουν καπως χαμενος αν το (υποθετικο) 4χρονο παιδι μου, μου εκανε τετοια ερωτηση. Μαλλον θα αντιδρουσα οπως και ο Κωσταντινος αλλα
    μεσα μου θα με ετρωγε πολυ.

    Θυμαμαι οταν ημουνα 9 χρονων οτι ρωτησα τον θειο μου (που ειχαμε πολυ καλες σχεσεις και με ειχε μαθει ενα σωρο πραγματα) αν υπαρχει θεος. Μου απαντησε “αυτο θα το δεις οταν μεγαλωσεις” ισως με μια ταση υπεκφυγης (τουλαχιστον εγω καταλαβα οτι δεν μπορουσα να συνεχισω την συζητηση). Αυτο το θεωρω μια πολυ τιμια απαντηση! Επισης θεωρω οτι μου εκανε μαλλον καλο. Την στιγμη εκεινη σκεφτηκα “δεν ξερω” και ο θειος λεει οτι δεν μπορω να ξερω τωρα. Επειδη τον εμπιστευομουν τον πιστεψα: Ειναι κατι για το μελλον, I can live with that που λενε και οι αγγλοφωνοι. Απο το να προσπαθησει να καποιος να μου περασει διαφορα υψηλα νοηματα με εμφανη τον κινδυνο παρανοησης ειναι καλυτερα να σου πει, “αστα αυτα για μετα”. Δεκαοχταρης πια θυμαμαι διαβαζα διαφορα βιβλια που με ωθησαν να πιστευω οτι η υπαρξη θεου δεν ειναι αναγκαια.

    Αυτα απο μενα. Ουφ, κουραστικα να γραψω αυτο το σχολιο, θα προτιμουσα πολυ περισσοτερο να ειχαμε μια προσωπικη συζητηση.

  17. Στέλλα

    Δεν ξέρω αν θα μπορουσε να τα πει κανείς καλύτερα Θανάση.
    Όσο για την προσωπική συζήτηση, θα έλεγα να έρθεις όποτε θες (το σπίτι μας είναι ανοιχτό για όλους τους φίλους), αλλά καταλαβαίνω πως από την Αυστραλία είναι λίγο μακριά 🙂

  18. toomanytribbles

    ένα άλλο πρόβλημα στην ελλάδα δεν είναι μόνο η θρησκευτικότητα αλλα η ομογένεια της έκφρασής της — σε χώρες τύπου ΗΠΑ είναι δύσκολο να πεις ότι ο καθ’ένας μπορεί να πιστεύει ότι θέλει, γιατί είναι και ορατή η διαφοροποίηση μεταξύ πιστών. στην ελλάδα όμως; πως θα καταλάβει το παιδί ότι υπάρχουν πολλά παραμύθια που οι άνθρωποι παιρνουν σοβαρά, όταν ακούει μόνο ένα;

    ένυγουέη, νομίζω ότι πρέπει να έχουμε και μια εμπιστοσύνη στα παιδιά. έχω ακούσει να ξεστομίζει η μικρή επιχειρήματα απόλυτα λογικά, και ουσίας — πράγματα που είναι ίσως και τα κεντρικά επιχειρήματα των ‘μεγάλων μυαλών’, όπως λέει ο θανάσης. έχω ακούσει και διαβάσει συχνά να λένε άνθρωποι ότι καταλάβανε ότι δεν πιστεύανε σε πολύ μικρή ηλικία (ο hitchens π.χ. δηλώνει ότι ήταν 9. εγώ θυμάμαι να το δηλώνω στο νηπιαγωγείο).

    πάντως χαίρομαι να είμαι το αντίβαρο σ’αυτά που ακούει η μικρή και που μπορούμε να κουβεντιάζουμε και να φιλοσοφίζουμε, μάνα και κόρη.

  19. Θανάσης

    Ευχαριστω πολυ Στελλα! Ισως σε καποιο ταξιδι μου στην Ελλαδα (ή οταν και αν ερθω μονιμα στην Ελλαδα) περασω και απο την Μεσσηνια (εχω καποιους φιλους απο εκει) οποτε σιγουρα θα κανω χρηση της ανοικτης σου προσκλησης. Θα ηθελα πολυ να σας γνωρισω εσας και τα παιδια απο κοντα 🙂

  20. ο Αλέξανδρος

    Εξαιρετική συζήτηση! Αντί σχολίου συνιστώ ανεπιφύλακτα το βιβλίο The God Delusion του Richard Dawkins (αυτού που έγραψε και το περίφημο Εγωιστικό Γονίδιο) που, μεταξύ άλλων, αφιερώνει ένα μεγάλο κεφάλαιο στο θέμα του εμποτισμού των παιδιών με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και προκαταλήψεις των γονιών τους. Όπως λέει χαρακτηριστικά, μιλάμε συχνά για «χριστιανόπουλα» (christian children) ενώ στην πραγματικότητα είναι «παιδιά χριστιανών γονέων» (children of christian parents).

    Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάτοπτρο με τίτλο «Η περί Θεού αυταπάτη». Ιδού και μια προδημοσίευση από το Βήμα http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=15088&m=B57&aa=1 , που δυστυχώς δεν αναφέρει κάτι σε σχέση με το συγκεκριμένο κεφάλαιο.

    xxx
    alx

  21. SimonSays

    Το μόνο που προσθέτω εγώ είναι ότι τα παιδιά σου μπορούν πλέον εύκολα να απαλλαγούν από την σχολική προσευχή και το μάθημα θρησκευτικών. Δες παρακάτω για παραπάνω πληροφορίες:

    http://atheoi.org/2007/08/19/%ce%a0%cf%89%cf%82-%ce%bd%ce%b1-%cf%86%cf%8d%ce%b3%ce%b5%cf%84%ce%b5-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf-%cf%83%cf%87%ce%bf%ce%bb%ce%b5%ce%af%ce%bf-%ce%bc%ce%af%ce%b1-%cf%8e%cf%81%ce%b1-%ce%bd%cf%89%cf%81/

    -Simon @ atheoi.ORG

  22. mtsouk

    Με την ίδια λογική δεν θα έπρεπε να στέλνεις το παιδί στο σχολείο… γιατί δεν περιμένεις να αποφασίσει μόνο του αν θέλει να πάει; (!!)

    Επίσης, έχει κυκλοφορήσει ένα βιβλίο που απαντάει στο βιβλίο του Richard Dawkins.
    Ονομάζεται “Αθεϊσμός – Τίνος είναι η αυταπάτη”.
    Μπορείτε να βρείτε περισσότερα για αυτό στην διεύθυνση:
    http://users.sch.gr/tsoukalos/weblog/2007/atheismos.html

  23. Koyan Post author

    @mtsouk:
    Δεν μπορείς να συγκρίνεις την εκπαίδευση με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις. Ως μέρος της δικιάς μου κοσμοθεωρίας η εκπαίδευση είναι απαραίτητη, η θρησκεία όχι. Κατά κοινή αποδοχή η εκπαίδευση είναι απαραίτητη για όλους, αλλά δεν υπάρχει κοινή αποδοχή ότι η θρησκεία είναι απαραίτητη.
    Έτσι η εκπαίδευση είναι γενική ανάγκη, ενώ η πίστη σε θρησκεία προσωπικό θέμα.
    Ώς τέτοιο λοιπόν, θέλω να έχει ο κάθε άνθρωπος την δυνατότητα να αποφασίσει για τον εαυτό του.
    Το επιχείρημά σου είναι άτοπο.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.